Αν λοιπόν, προχωρούσε στην πραγματοποίηση μια τέτοια προτροπή, οι μισοί τουλάχιστον Έλληνες θα ήταν κρεμασμένοι, όπως οι εφημερίδες στα περίπτερα που καθορίζουν το νέο κοινωνικό και πολιτικό μας χρώμα : το κίτρινο.

Είναι αφέλεια να μιλάει κανείς για γενναιότητα στην εποχή μας. Σήμερα ο Καιάδας υπάρχει για τους γενναίους. Αν είμαστε έστω και λίγο γενναίοι δεν θα μιλούσαμε για κίτρινες σχέσεις, για κίτρινα πρόσωπα, για κίτρινο τύπο και δεν θα ζούσαμε σε μια κίτρινη κοινωνία που λατρεύει το κίτρινο όχι του ηλιοτροπίου, αλλά του χρυσού.

Όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα τα κοινωνικά και πολιτικά ήθη, το πιο εύκολο μέσο για να ανεβάσει κανείς τον εαυτό του είναι το ψέμα και για να μειώσει τον άλλο η συκοφαντία.

Η εποχή μας είναι « Εποχή της Ταμπέλας «. Στις πολλές που υπάρχουν ας προστεθεί και άλλη μια: « Εποχή της Δειλίας «. Σήμερα δε χρειάζεται ν'αποδείξει κανείς ότι αξίζει. Αρκεί ν'αποδείξει ότι δεν αξίζουν οι άλλοι. Και βεβαίως το πιο σίγουρο και αποτελεσματικό όπλο για κάτι τέτοιο είναι η συκοφαντία που καλύπτεται συχνά με τον τίτλο της « γόνιμης κριτικής « και της « σωστής και υπεύθυνης ενημέρωσης «. Όλα στη σημερινή εποχή την επιτρέπουν, την προκαλούν και τη δικαιολογούν. Γιατί η συκοφαντία είναι ο πιο σίγουρος δρόμος για την επιτυχία. Γι'αυτό το λεγόμενο « θάψιμο « δίνει και παίρνει.

Όμως η συκοφαντία είναι ένα « άθλημα « με παλιά ιστορία. Όταν ο Δαυίδ έδωσε υπόσχεση στο Θεό να υπακούει στις εντολές του, μια χάρη μόνο του ζήτησε: να τον φυλάει από τις συκοφαντίες.

Συχνά μάλιστα συκοφαντούμε όχι από συμφέρον αλλά από απλή ευχαρίστηση. Εδώ ο ερασιτεχνισμός λειτουργεί στην πιο «αγνή « έκφρασή του. Απλώς μας χαροποιεί η σπίλωση, η μείωση του άλλου. Ένας τέτοιος λόγος σίγουρα δεν προέρχεται από την καρδιά, όμως πολλές καρδιές καταστρέφει. Μπορεί ο Ουγκώ να υποστηρίζει ότι « από έναν κύκνο δεν μπορεί να πέσουν παρά μόνο λευκά φτερά « αλλά η σκληρή πραγματικότητα τον διαψεύδει. Η συκοφαντία έχει τη δύναμη να μαδήσει τον κύκνο. Λίγοι είναι αυτοί που απομένουν ν'ακούσουν την αλήθεια.

Αλλά κι αν τελικά η αλήθεια αποκατασταθεί το κακό θα έχει γίνει « Καί ἄν θεραπεύση τό ἕλκος ὁ δεδηγμένος, ἡ οὐλή μένει τῆς διαβολῆς» (Κι αν θεραπεύσει την πληγή ο δαγκωμένος, η ουλή της συκοφαντίας μένει). Γιατί η συκοφαντία δεν προσβάλει το σώμα αλλά την ψυχή. Και οι διατρητικές της δυνατότητες είναι φοβερές. Διηγούνται σχετικά  πως όταν κάποτε ρωτήθηκε ο Παυσανίας αν είναι κοφτερό το σπαθί του απάντησε «  Ὀξύτερον διαβολῆς» (Πιο κοφτερό κι από τη συκοφαντία) «.

Η ιστορία μας προσφέρει ένα πλήθος με περιπτώσεις ανθρώπων που συκοφαντήθηκαν και κάποτε αποκαταστήθηκαν. Το πιο συνταρακτικό παράδειγμα της τελευταίας εκατονταετίας ήταν η περίφημη « υπόθεση Ντρέιφους «. Ο νεαρός Γάλλο-Εβραίος θύμα μιας πρωτοφανούς πλεκτάνης, τελικά αθωώθηκε χάρη στο τολμηρό « κατηγορώ « του Ζολά αλλά ξαναγύρισε στην ζωή ένα ανθρώπινο ράκος. Όλη η ζωτικότητα του μαράθηκε στο φοβερό « νησί του διαβόλου «.

Ποτέ κανείς δε χάνει (εκτός ίσως από την τιμή του ) αν καταφύγει στη συκοφαντία. Γι'αυτό η συκοφαντία έχει γίνει σημαία και τρόπος ζωής. Στους «Γάμους του Φίγκαρο» ο Φιντέλιο δίνει την πιο αποτελεσματική συνταγή καταστροφικής επιτυχίας « Συκοφαντείτε, συκοφαντείτε στο τέλος πάντα κάτι θα μείνει « πάνω σ'αυτή τη συνταγή στηρίχθηκε όλη η προπαγανδιστική πρακτική του Γκαίμπελς: « να λέτε ψέματα, πολλά ψέματα στο τέλος κάτι θα μείνει «.

Λένε πως « το διαμάντι ακόμη και στις λάσπες λάμπει». Αυτά είναι αφελείς παιδαγωγίες. Το διαμάντι είναι βαρύ και βυθίζεται μέσα στη λάσπη και όποιος το αναζητήσει θα λερωθεί. Αυτό το γνωρίζουν καλά οι συκοφάντες που σήμερα χάρη στα συστήματα παραπληροφόρησης έχουν αναγάγει τη συκοφαντία σε επιστήμη.

Μπροστά στον σύγχρονο συκοφάντη ο Μέλητος και ο Άνυτος, που κατήγγειλαν το Σωκράτη ότι διαφθείρει τους νέους με όσα τους διδάσκει, θα έμοιαζαν με αρχάριους σφαγείς.

Εκεί βέβαια που η συκοφαντία στην εποχή μας θαυματουργεί είναι η πολιτική. Η σύζευξη συκοφαντίας και πολιτικής μπορεί κάθε φορά να ωφελεί μια παράταξη ή έναν πολιτικό που μπόρεσαν να υπερισχύσουν σε λασπολογία όμως σε τελευταία ανάλυση ο μόνος ηττημένος απ'ολη αυτή την πρακτική είναι η πολιτική. Του λόγου το ασφαλές βεβαιώνει το ακόλουθο περιστατικό: σε μια εκπομπή της τηλεόρασης είχαν ρωτήσει ένα παιδάκι, τι σημαίνει πολιτικός κι αυτό απάντησε: « Ένας άνθρωπος που λέει ψέματα «.

Το ότι βέβαια η συκοφαντία είναι ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο αυτό δεν είναι λόγος να την εντάξουμε στη ζωή μας γιατί τότε πια αυτό δε θα λέγεται ζωή.

Πίσω από κάθε συκοφάντη κρύβεται ένας δειλός, ένα ύπουλο και κουτοπόνηρο πλάσμα που απειλεί τους άλλους με το δηλητήριο της γλωσσάς, η οποία κατά τους αρχαίους είναι μεν «ἀνόστεος ὀστέα θραύει» όμως το να περιορισθούμε σε αναθεματισμούς κατά της συκοφαντίας είναι μάταιο. Το να αδιαφορήσουμε στην εξάπλωση της εγκληματικό. Το πιο ελπιδοφόρο θα ήταν να δίνουμε πρώτοι εμείς το παράδειγμα της αποφυγής, ούτε λέγοντας ούτε ακούγοντας συκοφαντικούς λόγους.

Είναι γελοίο να διαθέτει κανείς φύλακα για το σπίτι του και να αφήνει αφύλακτα τ'αυτιά του

Μιχάλης Βασιλάκης

Περιφερειακός Σύμβουλος Αττικής

Δ/νσης Αγροτικής και Κτηνιατρικής Πολιτικής