Κι ερχόμαστε σήμερα, την 28η Οκτωβρίου 2013, να γιορτάσουμε για άλλη μια φορά εκείνο το μεγαλειώδες έπος που έγραψαν Έλληνες σαν κι εμάς, κοντινοί μας πρόγονοι, την 28η Οκτωβρίου του 1940, εβδομήντα τρία μόλις χρόνια παλιότερα, όταν χωρίς δισταγμό έπεσαν στη μάχη, και έδωσαν ζωές, όχι μόνο για να προστατέψουν τα πάτρια εδάφη, αλλά και για να εναντιωθούν σε ό,τι πιο απάνθρωπο, πιο ανατριχιαστικό, έχει να επιδείξει η ανθρώπινη ιστορία: τον ναζισμό. Σήμερα, σ'αυτή την εθνική γιορτή, (...) αυτή την ιδιαίτερη για όλους μας ημέρα, οφείλουμε να μιλήσουμε με σεμνότητα, με σεβασμό και προπάντων με περισυλλογή. Εμβαθύνοντας στο πραγματικό νόημα της σημερινής επετείου, και συγκρίνοντας με νηφαλιότητα, αλλά και με ειλικρίνεια και με το αίσθημα ευθύνης που επιβάλλει η ιστορική μας ταυτότητα, όσα εκείνοι, οι Έλληνες του 1940, που σήμερα τιμούμε, έπραξαν και πίστεψαν, με όσα εμείς, οι Έλληνες του 2013, πράττουμε και πιστεύουμε.

Εκείνοι είδαν να επελαύνουν εναντίον τους ορδές σιδηρόφρακτων κατακτητών, που ήθελαν να επιβάλουν την κυριαρχία ενός ανελέητου ανθρωποβόρου καθεστώτος σε όλη την Ευρώπη, ίσως και την υφήλιο. Και κυριολεκτικά με ένα στόμα, μια ψυχή, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες του '40 αναφώνησαν ΟΧΙ! Όχι στην τυφλή δύναμη. Όχι στην κατάλυση της ανεξαρτησίας ανθρώπων και λαών. Όχι στην κατάλυση κάθε έννοιας ελευθερίας, δημοκρατίας, ισότητας. Όχι στην ισοπέδωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Όχι στην θηριωδία του Ολοκαυτώματος.

Όρθωσαν ένα μεγαλειώδες ΟΧΙ σε όλα αυτά, γιατί αυτό το Όχι έκρυβε μέσα του ένα εξίσου μεγαλειώδες ΝΑΙ, σε αξίες και ιδανικά που επί αιώνες οι Έλληνες υπερασπίστηκαν. Αξίες και ιδανικά, που σ' αυτόν εδώ τον μικρό τόπο γεννήθηκαν, ανδρώθηκαν, και έλαμψαν σε ολόκληρο τον κόσμο. Αξίες και ιδανικά που έγιναν τα θεμέλια όλου του σύγχρονου πολιτισμού. Και σήμερα, την εποχή της παγκοσμιοποίησης, που τα όρια και το νόημα της εθνικής ταυτότητας κλυδωνίζονται, και στο περιεχόμενο της έννοιας «πατρίδα», έχει ύπουλα, και ίσως σκόπιμα, διεισδύσει ένα ερωτηματικό, ιδιαίτερα στη συνείδηση των νέων μας, απαντώ απερίφραστα, ότι για εμάς, τους Έλληνες, αληθινή πατρίδα, περισσότερο και από τα εδαφικά μας όρια, είναι αυτές οι αξίες, αυτά τα ιδανικά. Ελλάδα στην συλλογική συνείδηση όλης της οικουμένης σημαίνει πάνω απ' όλα Δημοκρατία, Ελευθερία, Ισότητα, Ανθρώπινα δικαιώματα.  Ωστόσο, αυτές οι αξίες, αυτά τα ιδανικά, που (...) έχουν κατοχυρωθεί με πληθώρα θεσμών, συνταγμάτων και διεθνών συμβάσεων, έχουν άραγε κατακτηθεί δια παντός; Έχουν γίνει άραγε θέσφατα των κοινωνικών και των ατομικών συνειδήσεων; Δυστυχώς όχι. Το θηρίο πάντα καραδοκεί. Το θηρίο του ενστίκτου, του φόβου, του μίσους. Εκείνο το χωμάτινο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης, που κατά καιρούς μάς μεταμορφώνει σε ανθρωπόμορφα τέρατα, φαίνεται πως δεν θα νικηθεί ποτέ οριστικά. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και η θηριωδία του ναζισμού το αποδεικνύει.

(...) ‘Ο,τι έγινε εκεί, δεν αφορά και δεν στιγματίζει μόνο εκείνους, τους ναζί, τους Γερμανούς, τους «άλλους». Το να δείξουμε αλλού, και να αποστρέψουμε το βλέμμα, δεν μας απαλλάσσει από την κορυφαία ευθύνη του να θυμόμαστε. Του να ξέρουμε. Γιατί «αυτό» που συνέβη κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, δεν ήταν το ανοσιούργημα ενός παράφρονος, αλλά εκατομμυρίων καθημερινών ανθρώπων, ίδιων με όλους εμάς. Ανθρώπων που πίστεψαν, που ζητωκραύγασαν, που συμμετείχαν έμπρακτα, που αφιονίστηκαν με το παραλήρημα της δόξας και της δύναμης. (...) Μετά τη φρικαλεότητα του ναζισμού και του Ολοκαυτώματος, και τις διαστάσεις που αυτή πήρε, κανείς δεν μπορεί να εφησυχάζει. Οι αξίες και τα ιδανικά που έλεγα νωρίτερα, οι ελληνικές αξίες, της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας, της Ανθρωπιάς, που -ναι, μπορούμε να το λέμε με στεντόρεια φωνή-, είναι γέννημα θρέμμα του ελληνικού πνεύματος, της ελληνικής αντίληψης, του ελληνικού πολιτισμού, δεν είναι για πάντα διασφαλισμένες. Είναι διαρκώς απειλούμενες από τις δυνάμεις της άγνοιας, του φόβου και του σκοταδισμού. Και γι' αυτό είναι πάντα ευάλωτες. Ιδιαίτερα σε εποχές κρίσης σαν τη σημερινή. Εποχές που η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα  ξυπνάει μέσα μας το φόβο του ζώου και τα πρωτόγονα ένστικτα. Που βλέπει σε κάθε τι διαφορετικό την απειλή του ξένου και του εχθρικού. Που μετατρέπει τον ανεξάρτητο σκεπτόμενο άνθρωπο σε μέλος αγέλης. (...) Που στο όνομα δήθεν πατριωτικών και εθνικών ιδεωδών ή συμφερόντων φτάνει στην κατάλυση κάθε έννοιας ελευθερίας, κοινωνικής ισότητας, ανθρώπινων δικαιωμάτων, σεβασμού στους νόμους και τους θεσμούς. Φτάνει μέχρι και στην αφαίρεση ανθρώπινων ζωών! Και τότε ερωτώ, οι πραγματικά ελληνικές αξίες και ιδανικά, αυτές που επί αιώνες μάς κάνουν περήφανους -και δίκαια-, αυτές για τις οποίες πολέμησαν και πέθαναν χιλιάδες Έλληνες, τι γίνονται;  Μπροστά σ' αυτό το ερώτημα, όλοι εμείς, που ήρθαμε για να τιμήσουμε όσους έδωσαν το αίμα τους γι' αυτά τα ιδανικά, στεκόμαστε σήμερα αμήχανοι.(...)  Σήμερα, που τέτοιες αγελαίες πρακτικές και θεωρίες έχουν φτάσει μέσα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, με την δική μας ψήφο, την ψήφο Ελλήνων πολιτών, πρέπει όλοι μαζί να ξανασκεφτούμε ποιοι είμαστε και από πού ερχόμαστε. (...) Να σκύψουμε με σεβασμό και ταπεινότητα το κεφάλι εμπρός στους νεκρούς μας, και να θυμηθούμε για τι πολέμησαν. Γιατί έδωσαν τη ζωή τους. Μήπως για έναν κίβδηλο πατριωτισμό που χωρίζει τους ανθρώπους σε κατηγορίες; Που βλέπει μιάσματα εκεί που υπάρχουν ανθρώπινες ζωές, όνειρα και ελπίδες; Που θεωρεί εμπόδιο όποιον έχει αντίθετες απόψεις, και φτάνει να τον δολοφονεί εν ψυχρώ; Γι' αυτό αλήθεια πήγαν τραγουδώντας τόσα νέα παιδιά στον πόλεμο του '40; Γι' αυτό πέθαναν στα βουνά της Αλβανίας χιλιάδες Έλληνες στρατιώτες; Γι' αυτό έδωσαν τη ζωή τους άντρες, γυναίκες και παιδιά στην Εθνική Αντίσταση; Γι' αυτό κάηκαν ολόκληρα χωριά από τους Γερμανούς φασίστες; Ή μήπως για να υπερασπιστούν με πάθος και αληθινή αυτοθυσία, ό,τι πιο ιερό και όσιο διαθέτει αυτός ο τόπος, αυτή η κοινωνία, αυτή η πατρίδα, η Ελλάδα. Η Ελλάδα μας. Τον σεβασμό στον άνθρωπο. Τον σεβασμό στην ισότητα και τη δικαιοσύνη. Τον σεβασμό στην ελευθερία. Τον σεβασμό στην Δημοκρατία.

Φίλες και φίλοι,

Δεν υπάρχει τίποτα που να μας κάνει περήφανους, πέρα από αυτές τις πανανθρώπινες αξίες. (...) Γιατί είμαστε οι πατέρες των μεγάλων ιδανικών. Αυτό δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε, αν θέλουμε πραγματικά να τιμούμε τους νεκρούς μας. Αν θέλουμε μέρες σαν τη σημερινή να νιώθουμε περήφανοι, και συγκινημένοι, γιατί είμαστε απόγονοι τέτοιων ηρώων. Αν θέλουμε τέτοιες μέρες να εκφωνούμε πανηγυρικούς, να καταθέτουμε στεφάνια τιμής και δόξας στους πεσόντες, και να χαιρετίζουμε την ελληνική σημαία με τον σεβασμό που της αξίζει. Γιατί όταν η ελληνική σημαία υψώνεται από αυτούς που τη βάφουν με αίμα αθώων, με αίμα ελεύθερων ανθρώπων, τότε την προσβάλουμε. Την λεκιάζουμε με όλα όσα ήταν, είναι και θα είναι πάντα, ο αληθινός εχθρός της Ελλάδας και της ελληνικής ψυχής. Την λεκιάζουμε με σκοταδισμό, μισαλλοδοξία, προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ισότητας και της ελευθερίας. Την λεκιάζουμε με βία και βαρβαρότητα.

Η μνήμη αιώνων όμως δεν σβήνει εύκολα. Το αίμα χιλιάδων ανώνυμων ηρώων, απλών ανθρώπων όπως εμείς, σηκώνεται από το χώμα και δεν μας αφήνει να ξεχάσουμε. Οι μαννάδες που έκλαψαν γιούς και οι γυναίκες που έμειναν χήρες στον ανθό της νιότης τους το 1940 ήταν γιαγιάδες μας. Τα παλληκάρια που έκοψαν τη ζωή τους πριν προλάβουν να κάνουν όνειρα, για να μην περάσει ο φασισμός, δεν είναι μακρινοί μας πρόγονοι. Είναι δικοί μας άνθρωποι. Δεν αρκεί να τους τιμούμε. Πρέπει και να τους ακολουθούμε στα στέρεα βήματα που μας έδειξαν.(...)  Μόνο τότε θα είμαστε άξιοι απόγονοί τους. (...)

Ήρθε για άλλη μια φορά η ώρα να ορθώσουμε ένα ηχηρό ΟΧΙ! Ένα «Όχι» σε όλους όσους θέλουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να μας υποδουλώσουν. Γιατί και η οικονομική επικυριαρχία που προσπαθούν σήμερα να επιβάλουν στη χώρα μας οι ισχυροί της Ευρώπης, με ηγέτιδα τη Γερμανία, είναι στην πραγματικότητα ένας σύγχρονος τρόπος κατάλυσης της εθνικής μας ανεξαρτησίας. Σ' αυτή την προσπάθεια πρέπει να απαντήσουμε ΟΧΙ! Φτάνει πια! Έχουμε δικαίωμα να ζήσουμε. Και να ζήσουμε με αξιοπρέπεια. Κανείς δεν δικαιούται να ευτελίζει ανθρώπινες ζωές, και να βυθίζει στην ανέχεια ολόκληρους λαούς.

Ήρθε γι' άλλη μια φορά η ώρα να ορθώσουμε και ένα ακόμη ΟΧΙ. Όχι στις ύπουλες δυνάμεις του σκοταδισμού και της βαρβαρότητας, που στις δύσκολες εποχές βρίσκουν την ευκαιρία να σηκώσουν κεφάλι. Να εκμεταλλευτούν την αδυναμία και την απόγνωση, να αλώσουν συνειδήσεις, και να δηλητηριάσουν ολόκληρες κοινωνίες. ΟΧΙ στον νεοναζισμό και τον φασισμό, που καταβαραθρώνουν τις πιο αυθεντικές ελληνικές αξίες: την Δημοκρατία και την Ελευθερία.

Αυτά το ΟΧΙ πρέπει να είναι η δική μας συμβολή στην μακραίωνη εποποιία του έθνους μας. Αυτά τα ΟΧΙ είναι η συνέχεια του ΟΧΙ του '40. Αυτά τα ΟΧΙ καλούμαστε σήμερα να αρθρώσουμε με σθένος, πυγμή και εθνική ομοψυχία.

Και θα το κάνουμε. Γιατί οι ήρωες του '40 μάς δείχνουν τον δρόμο. Κι εμείς δεν μπορούμε παρά να τον ακολουθήσουμε.

Βασίλης Βαλασόπουλος
Δήμαρχος Ηλιούπολης